Huidige hittegolf een van de meest intense

De hittegolf nadert zijn einde, maar waar dat einde precies zal liggen is nog onduidelijk. De officiële hittegolf eindigt pas wanneer de maximum temperatuur in Ukkel de 25 graden niet meer bereikt. Volgens de laatste voorspellingen van het KMI is dat pas volgende dinsdag. Evenwel is het niet uitgesloten dat dit reeds vroeger gebeurt, want het kwik schommelt morgen en zaterdag rond die magische grens van 25 graden.

Momenteel (donderdag) telt de hittegolf reeds 9 dagen (vandaag inclusief) en op 8 van de 9 dagen werd de tropische kaap van 30 graden gehaald in Ukkel. Duurt de hittegolf tot en met maandag, dan zal deze hittegolf de geschiedenisboeken ingaan met 13 dagen, wat erg lang is. Deze hittegolf komt zo op de 5de plaats wat betreft de duur ervan (koploper blijft de hittegolf van augustus 1947 met maar liefst 19 dagen).

De impact van een hittegolf hangt uiteraard niet alleen af van de duur, maar ook van de temperaturen  die gedurende de hittegolf opgetekend worden. En daarbij is het niet alleen belangrijk om naar de hoge dagtemperaturen te kijken, maar ook naar hoe goed (of hoe slecht) het 's nachts afkoelt (de minimumtemperatuur dus). De belasting op het lichaam neemt immers toe wanneer het 's nachts erg warm blijft. Door een bijhorend ondermaats slaapcomfort kan het lichaam tussen de hete dagen immers minder recupereren en neemt de vermoeidheid toe.

Daarom wordt de intensiteit van een hittegolf ook wel eens vastgelegd door te kijken naar de gemiddelde temperatuur gedurende de duur ervan. Koploper was de hittegolf van juli vorig jaar met een gemiddelde temperatuur van maar liefst 26.9 graden.

Om echt de impact van een hittegolf in te schatten moet zowel de duur als de intensiteit in rekening gebracht worden. Met volgende eenvoudige formule (duur/(gemiddelde temperatuur - 19)) kan dan het hittegolf-getal berekend worden.

Zo blijkt dat de legendarische hittegolf van 1976 de kroon spant met een hittegolf-getal van precies 100. Deze hittegolf was bijzonder lang (17 dagen) en bijzonder warm (gemiddelde temperatuur van bijna 25 graden; op maar liefst 15 dagen werd de tropische grens van 30 graden bereikt of overschreden!). Vandaar alles samen er extreem hoge hittegolf-getal.

De langste hittegolf van augustus 1947 heeft dan weer een hittegolf-getal van 'amper' 49. Dat komt  omdat de gemiddelde temperatuur toen slechts 21.6 graden bedroeg wat betrekkelijk laag is (deze erg lange hittegolf telde bijvoorbeeld amper 4 tropische dagen).

De meest intense hittegolf (deze van juli vorig jaar waarbij het kwik tijdelijk 40 graden en meer bereikte op meerdere plaatsen) kent een hittegolf-getal van slechts 40. Het werd dan wel ontiegelijk warm tijdens die hittegolf maar de warmte duurde slechts 5 dagen wat de belasting op het lichaam sterk beperkte. De interpretatie van de intensiteit van een hittegolf moet dus voorzichtig gebeuren. het spreekt voor zich dat, hoe langer een hittegolf duurt, hoe kleiner de kans dat extreem hoge gemiddelde waardes zullen genoteerd worden! Actueel kent de huidige hittegolf een gemiddelde temperatuur van ca. 26 graden, en lijkt dus intenser dan de hittegolf van 1976 (24.9 graden). Echter, op het einde van de hittegolf zal de gemiddelde temperatuur rond 25 graden schommelen, en dat ligt vlakbij deze van 1976. Maar deze van 1976 duurde wel een pak langer!

Op basis van de gegevens van de voorbije dagen en de voorspellingen voor de komende dagen zou de hittegolf immers 13 dagen duren en daarbij dus een gemiddelde temperatuur optekenen rond 25 graden. Hiermee zou de hittegolf-getal om en bij de 78 bedragen schommelen. Dat is veel, en zo zou de huidige hittegolf wat betreft belasting op de 3de plaats komen van alle hittegolven sinds 1901. Enkel 1976 (100) en 2006 (83) waren belastender. De virtuele top-10 kan u hieronder vinden.

1976: 100
2006: 83
(2020: 78?)
2003: 72
1997: 60
2018: 57
1911: 56
1975: 54
1932: 52
1947: 49

(Hittegolf-belasting sinds 1901)

Ook de intensiteit (gemiddelde temperatuur) van de huidige hittegolf zal hoog eindigen en vermoedelijk op de 2de plaats uitkomen. De hittegolf moet dan enkel die van juli vorig jaar achter zich laten. Ook wat het aantal tropische dagen betreft staat de huidige hittegolf erg hoog aangeschreven, met maar liefst 8 tropische dagen (dagen waarop het kwik 30 graden of meer haalt). Deze hittegolf komt dan op de 2de plaats te staan, na 1976 met 15 tropische dagen. 

Bekijken we de evolutie van het de hittegolf-belasting over de voorbije 120 jaar (gemiddelde per decade), dan blijkt deze de laatste 40 jaar niet echt gestegen te zijn.


Wanneer we naar de gemiddelde intensiteit van alle hittegolven per decade kijken, dan lijkt deze wel gestaag te stijgen de laatste paar decades.