Van subtropisch naar polair
De voorbije dagen bevond West-Europa zich in subtropisch lucht die ongewoon zacht was. In het zuiden van Europa werd het lokaal meer dan 25 graden. Afgelopen nacht is deze warme lucht abrupt weggeveegd en vandaag zijn we terecht gekomen in polaire zeelucht.
Het verschil is goed voelbaar, het wordt vandaag en de komende dagen niet veer warmer dan een graad of 6 à 7 in Vlaanderen en 's nachts vriest het licht. In de Hoge Venen sneeuwt het (zie webcambeeld van Mont-Rigi hieronder).
Anticyclonaal
De komende dagen wordt het wel droog onder toedoen van een mobiel hogedrukgebied die vanaf de Atlantische Oceaan onze kant opkomt. We krijgen rustig en droog weer met regelmatig zonneschijn. De wind gaat zowat aan de ketting en dat vormt een groot contrast met het winderige weer van de afgelopen dagen en een nog groter contrast met wat op ons afkomt naar het einde van de week!
Wissel van de macht - de atmosfeer wordt boos
Zoals we eerder op deze blog reeds voorzichtig aankondigden, worden de weerkaarten naar het einde van de week toe uitermate boeiend. De troposferische polaire vortex schuift zijn middelpunt richting oosten van Canada waardoor de thermische gradiënt voor de oostkust van Noord-Amerika flink aanspant. Logischerwijs krijgt de polaire straalstroom daardoor diverse boosts en spant deze soms aan tot waarden dicht bij 400 km/h wat uitzonderlijk sterk is.
(cyclisch) Diepe stormdepressies
Bij deze boosts diepen zich gemakkelijk erg krachtige depressies uit (rapid cyclogenese) over de relatief warme Atlantische Oceaan en deze worden vervolgens met een hoog tempo richting West-Europa gestuurd. Vooral het Amerikaanse globale weermodel GFS toont ook in zijn meest recente middag-run een woelig beeld. Zondag aanstaande berekent het model een straalstroom (jetstreak) voor de Ierse kusten van boven 360 km/h. Begin volgende week zien we (kaart hieronder) een uitbraak van Arctische lucht, rechtstreeks vanuit het koude Canada en bij uitbreiding noordpoolgebied). Deze lucht wordt met een rotvaart de Oceaan opgestuurd bezuiden een complex lagedrukgebied tussen IJsland en Scandinavië (met kernen dicht bij 935 hPa) en krijgt amper tijd om op te warmen (modificiëren), wat normaal gezien wel het geval is. Deze koude luchtmassa zou ons dinsdag aanstaande bereiken. Dergelijk koude lucht (met een Theta-e om en bij 12 graden) bereikt ons normaal gezien vanuit het gebied ten noorden van onze streken, maar in principe niet vanaf de Atlantische Oceaan. In dit scenario dus wel...
De hoogtekaart (500 hPa) hieronder toont hoe koud de bovenluchten nog zijn net west van Ierland (-40 °C!). Het brongebied is tussen -45 en -50 graden koud (!).
Hoe diep en waar de stormdepressies uiteindelijk zullen ontstaan is nog wat koffiedik kijken maar de berekende stormen in het weermodel geven een indicatie waar we ons mogen aan verwachten. Zo berekent het GFS model dinsdag vlakbij Ierland een storm met kerndruk 954 hPa en een windveld die orkaankracht (12 Bf) haalt op zee. De berekende rukwinden gaan tot 180 km/h.
Periodiek wordt landinwaarts 7 Bf berekent door het GFS model, wat veel is (grafiek hieronder). Door het immens uitgestrekte en diepe complex lagedrukgebied benoorden onze streken zal de gemiddelde wind dagen lang hoog zijn en zowat dagenlang niet onder de 6 Bf gaan vanaf zondag aanstaande, wat vrij bijzonder is.
