Lenteweer in februari...samenloop van omstandigheden

In Ukkel werd de maximumtemperatuur vandaag afgeklokt op een respectabele 18 graden (de officiële waarde weten we morgen pas). Wanneer we de weerkaart van vanmorgen hiernaast bekijken, zien we meteen de weldoener: een krachtig en uitgestrekt hogedrukgebied met kern boven de Alpen. Storingen worden ver weg gehouden en wij hebben te maken met een zuidelijke tot zuidoostelijke stroming. 

Doordat de situatie al een paard dagen zo is, heeft de aangevoerde luchtmassa tijd gehad uit te drogen. We hebben te maken met temperaturen in de namiddag rond 16 graden, terwijl de dauwpunttemperatuur erg laag is: rond het vriespunt! Hoe verder beide temperaturen uit elkaar liggen, hoe droger de lucht is. de lucht is m.a.w erg droog. In relatieve vochtigheid uitgedrukt: deze bedraagt ca. 30%. Hoe droger een luchtmassa is, hoe sneller deze opwarmt maar ook afkoelt. Kijken we maar naar onderstaand temperatuurgrafiek van verschillende meetstations in en om Gent. Vooral buiten de grootstad is dat effect goed te zien (zwarte grafiek, station Melle). Het valt op hoe snel het kwik in de late namiddag pijlsnel naar beneden duikt wanneer de zon laag aan de hemel komt. Eens de zon weer voldoende hoog komt deze ochtend, schiet het kwik opnieuw pijlsnel naar omhoog. Dit is typisch een fenomeen van een aride continentale (en dus droge) luchtmassa. Een gelijkaardig temperatuurverloop zien we in de woestijnen en in savannegebieden. 


Een bijkomende reden waarom het zo warm wordt dezer dagen, is dat de aangevoerde lucht gewoon ook erg warm is in de hoogte. Wanneer we de gebruikelijke referentiehoogte nemen van ca. 1500m (het 850 hPa vlak in vakjargon), dan zien we een temperatuur van maar liefst 10 graden op die hoogte (zie 850 hPa kaart model GFS hiernaast).

Het is nergens in West-Europa zo warm in de hoogte als bij ons, en bovendien bereikte deze bel van warme lucht ons net op het moment dat de zon zijn invloed het meest kon doen gelden, nl. deze namiddag.

Een bijkomend fenomeen is wat we noemen subsidentie aan de lijzijde van heuvelgebied of gebergte. Dezer dagen staat er een zuidoostelijke stroming en wordt de lucht dus over het Ardens reliëf omhooggestuwd om terug te zakken aan de achterzijde (de lijzijde). In dit geval dus in een gebied ten noorden van de Ardennen. Onderweg wordt een portie van de warme lucht in de hoogte meegepikt waardoor deze in de onderste luchtlagen terecht komt. Dit zorgt in die gebieden voor een extra paar graden. In die gebieden zien we dan ook de hoogste maxima vandaag (16-17gr) (zie kaart van 15 uur lokale tijd deze namiddag). Uiteraard speelt het feit mee dat de zonne-instraling vandaag 100% is (zelfs geen hoge bewolking).


De komende dagen wordt de aangevoerde lucht een fractie koeler (zie temperatuurgrafiek op 850 hPa (bovenste grafiek) van het GFS model. Morgen komt de T850 uit op zo'n 8 graden en zondag op zo'n 7-8 graden. De maxima zullen dan ook iets lager uitvallen dan vandaag in het weekend al blijft het met 13 à 14 graden nog erg zacht voor deze tijd van het jaar en schijnt de zon nog zeer uitbundig (al zijn er i.t.t vandaag wat meer hoge wolkensluiers). 


Vooral op dinsdag en woensdag zien we een knik in de grafiek en wordt het wat frisser met meer wolken en misschien lokaal een bui, maar daarna lijkt het weer zich te herstellen en lijkt het kwik opnieuw de 15 graden te gaan opzoeken...