De Russische beer is los!

Deze week kunnen we niet echt spreken van lenteweer. De aangevoerde luchtmassa is polair en continentaal van oorsprong en het is dankzij de zon (we naderen eind februari en dus heeft de zon best al wat kracht) dat het overdag nog een graad of 5 kan worden. 's Nachts duiken we uiteraard de diepvries in.

De aanvoer van relatief koude lucht hebben we te danken door een noordoostelijke wind, veroorzaakt door hoge druk over Scandinavië.

Echter, de aangevoerde lucht is nu nog niet te vergelijken met de luchtmassa die ons begin volgende week zal bereiken. Dan zal het arctische hogedrukgebied zuidelijk afzakken richting Scandinavië en zal er een tong van rechtstreeks arctische continentale lucht ontstaan over Europa. De aangevoerde lucht wordt gekarakteriseerd door zeer lage temperaturen op enige hoogte (ca. -16° op anderhalve km hoogte). De lucht zal ook zeer droog zijn, met een relatieve vochtigheid overdag rond 20%.

Het afzakken van die koude lucht heeft te maken met de uitbouw van een sterk Scandinavisch hogedrukgebied, wat op haar beurt waarschijnlijk te koppelen valt aan het stilvallen van de stratosferische polaire vortex. Deze is stilgevallen door een zgn 'Sudden stratospheric warming' (SSW). Meer over zo'n SSW kan u in een eerdere blogpost lezen. Onderstaande grafieken geven die SSW weer tijdens de eerste week van februari, vooral dan nabij de Noordpool. Dit leidde tot de ontwikkeling van een hogedrukgebied in de stratosfeer (zie afbeelding bovenaan het artikel) waar normaal een lagedrukgebied aanwezig is.


Hoe dan ook, de atmosfeer gaat op slot onder de gedaante van een krachtige blokkade in de hoogte (zie kaart hieronder op 500 hPa, met afzonderlijke hogedrukkern ten westen van Scandinavië) waarbij de straalstroom, die zich doorgaans in onze buurt bevindt deze tijd van het jaar, verschuift naar Noord-Afrika. De klassieke relatief zachte zuidwestelijke zeelucht kan ons minstens de komende 10 dagen niet meer bereiken.

Over Siberië zal de komende dagen een bel zeer koude lucht in beweging komen en deze zal onder een gunstige drukverdeling geleidelijk aan onze kant opkomen. Vandaag (bovenste kaart hieronder) is die koude lucht nog aanwezig over Siberië. Vanaf kaart 3, begin volgende week, komt die tong aan in ons land en ook daarna blijft de aanvoer erg koud (donkerpaarse kleur). Dit zijn voorspelde temperatuurkaarten op een hoogte van ca. 1.5 km door het Amerikaanse globale weermodel. Het Europese weermodel bevestigt deze avond een zelfde scenario dat minstens even koud is, zo niet nog iets kouder.






Het Europese weermodel voorziet vanaf begin volgende week permanente vorst, met overdag maxima in het centrum rond -1 à -2 graden en 's nachts -7 à lokaal -10 graden. De aanvoer van koude lucht wordt volgende week nog versterkt door een lagedrukgebied (in de hoogte) dat over Oost-Europa trekt en mede als 'motor' dient van de onvervalste transportkou.

Naast de koude lucht zelf moeten we vooral niet vergeten dat er veelal een matige en misschien soms een vrij krachtige doorstaande wind zal waaien waardoor de gevoelstemperatuur overdag best eens richting -6 à -7 graden kan zakken, en 's nachts onder -10 kan dalen! 

Hieronder is het ensemble weergegeven van het Europese weermodel voor het zuiden van Nederland. De rode lijn representeert de hoofdrun van het weermodel.