Zonaal .... zo ver het oog zien kan! Is dat nog normaal??

Onze zomers horen niet te zijn zoals in het zuiden van Spanje. In ons hoofd werd verkeerdelijk geprogrammeerd dat de zomervakantie staat voor strandweer en warme maxima. Maar niks is minder waar uiteraard. Wij wonen aan de westelijke rand van een gigantisch continent met ten westen en ten noorden van ons land water...veel water. Met een overwegend westelijke tot zuidwestelijke stroming is het nu eenmaal een wet dat wij vooral vochtige zeelucht over ons krijgen met gematigde temperaturen. Zo werd het ons op school geleerd en tot nader orde is dat nog steeds het geval.

De warme uitschieters, incluis hittegolven, zijn enkel mogelijk als van dit algemene stromingspatroon wordt afgeweken en dat is tot nader orde nog altijd meer uitzondering dan wet.

Nu is het wel zo dat de zo karakteristieke strakke westelijke stroming (vooral in de hoogte dan) tijdens het zomerhalfjaar een flink stuk noordwaarts opschuift en bovendien ook afzwakt. Dit komt omdat de temperatuursverschillen tussen de noordpool en de evenaar nu eenmaal afneemt deze periode (aan de polen zijn er vrijwel geen nachten deze periode van het jaar). Dus in een klassieke gematigde zomer zijn de storingen uit het westen doorgaans een stuk zwakker dan in het winterhalfjaar. Daar staat tegenover dat de buien wel heviger zijn in de zomer, wat we de laatste maand meermaals konden vaststellen.

Voor a-typisch mooi en warm zomerweer moeten we dus rekenen op een sputterende motor nabij IJsland waarrond de westcirculatie draait. In het beste geval valt deze stil en is er sprake van een blokkade in de hoogte waardoor hogedruk vrij spel krijgt. Is de stroming sterk westelijk in de hoogte en houdt dit een langere tijd aan, dan spreken we van een "zonaal" regime. De stroming volgt dan min of meer de breedtegraden. Normaal worden zonale regimes afgewisseld door blokkades. Deze afwisseling is echter niet regelmatig. Zo kunnen we gerust stellen dat een echt standvastige blokkade in onze regio ruim een jaar op zich laat wachten. Langdurige periodes van droog en standvastig weer hebben we dan ook al van voor de voorbije zomer niet meer gekend en daardoor dat ook afgelopen winter geen winterweer kende. In de winter zorgt een zonaal regime nu eenmaal voor een nat en relatief zacht weer.

Valt een blokkade van lange duur (en dat kan maanden aanhouden) in de zomerperiode, dan is de kans op een mooie zomer groot. Het omgekeerde is eerder een horrorscenario voor de strandstoelverkopers: een a-typisch sterke zonale stroming knal in de zomervakantie. Wel, dit jaar is het van dat en onderstaande voorspelde weermodelkaart voor 9 juli geeft aan dat er niet meteen een kentering komt. Deze 500 hPa hoogtekaart verwacht men niet in de zomer maar eerder in september of oktober. De bijhorende straalstroom haalt a-typisch hoge waarden van ruim 200 km/h voor deze tijd van het jaar.
  

Tot in de tweede helft van deze maand zijn er geen aanwijzingen dat dit zal keren. Onderstaande grafiek, waarop de temperatuur te zien is op 850 hPa, alsook de neerslag, geeft aan dat het temperatuurverloop opvallend horizontaal verloopt, kenmerkend voor een strak zonaal regime. Ook aan neerslagsignalen is er geen gebrek. Ook het Europese weermodel geeft in zijn 'Extended range forecast' ensemble weinig hoop tot eind juli.


Op korte termijn moeten we zowel vandaag als morgen zaterdag rekening houden met wat regen of enkele buien. In het centrum van het land , en dus ook boven Werchter, kan op beide dagen samen nog zo'n 10 tot misschien wel 15 mm regen vallen. En dat na een maand juni waar de hoeveelheid regen ruim 2.5 keer de normale waarde bedroeg (ruim 173 mm in Ukkel tegen normaal een kleine 72 mm!).