onweerkansen vrijdag/zaterdag: update.

De modellen blijven op lijn, run na run, met onderling nog steeds verschillen. Hiernaast de grondkaart van UKMO zoals ze voor vrijdagmiddag wordt voorzien door de Britten. Een klassieke onweerconfiguratie voor West-Europa met langgerekt koufront west van Portugal/Golf van Biskaje en wegtrekkend hogedrukgebied richting Oost-Europa. Prefrontaal in de opstuw van warme lucht een thermische vore met bijhorende convergentielijn.

Voor de volledigheid hiernaast ook de 500 hPa kaart zoals voorzien door GFS. Een vrij mobiele rug is te zien over C/E-Europa met afgesloten kern. Een significante hoogtetrog bevindt zich ten westen van Ierland.De stijgende tak van deze trog bevindt zich echter over de UK en deze tak nadert vrij snel het Continent. Let op de sterke gradiënt in deze tak. Daarin zit dan ook een niet onbelangrijke LL-jet en hogerop ook een klassieke jetstreak (dubbelstructuur). 

Dat het snel gaat op 500 hPa is duidelijk waar te nemen op de onderste kaart (zaterdag 06z). De 500 hPa trog ligt dan reeds over de Benelux en we stellen bovenal een negatieve kanteling vast. Troggen die deze evolutie vertonen worden aangeduid met 'negative tilted trough'. Negatief, omdat de trogas zelf snel meebeweegt met de stroming onderin de trog zelf en zodoende de as tegen de wijzers van de klok in bewegen. Was de as om 12z (vrijdag) nog N-Z georiënteerd, dan is dat 18 uur later al 'NW-SE'. Dit heet zijn gevolgen voor het gedrag van de trog zelf want hierdoor is er doorgaans meer advectie van vorticiteit en warmte aan de voorzijde en we duiden dergelijk situaties dan ook veelal aan als 'dynamisch'. 

Menig zware onweersituaties werden vergezeld door zo'n 'negatief gekantelde trog' al is dat nu ook geen garantie dat het telkens tot noodweer komt...

Wanneer we meer detail kijken naar de ingrediënten die het moeten doen, dan loopt het voorlopig niet over van kansen op zwaar onweer. Een veelvoorkomend probleem is (in ons maritiem klimaat) dat de prefrontale vore te ver voor zit op het front en bijhorende stijgende trogtak. M.a.w, de onvermijdelijke windshift bij de vore voltrekt zich dus een eind voordat de dynamiek over het aandachtspunt arriveert. Dit lijkt ook nu zo te zijn. De as van de thermische vore trekt volgens diverse modellen in de avond van vrijdag reeds over het westen. Tegen zaterdagmiddag is de wind overal in België dan om naar west. De trogas op 500 hPa volgt pas tegen zaterdagvoormiddag. Er is dan ook als zo vaak een smalle band waar 'het' moet gaan gebeuren. Een band tussen beide trog/vore assen waar enerzijds de onstabiliteit nog hoog genoeg is en waar ook de shear / dynamiek hoog genoeg begint te worden. Die dynamiek is nodig ook om de CAP/CIN te vernielen horende bij de Spaanse Pluim situatie.

Kijk u niet blind op de hoge latente onstabiliteit (CAPE tot 2000 en meer). Dit is typisch voor een Spaanse Pluim. maar even typisch is dus de CAP en in dit geval eigenlijk ook de relatief droge lucht in de onderste 5 km. Dit heeft deels te maken doordat het snel gaat en de zuidwestelijke stroming geen tijd heeft gehad de atmosfeer vochtig te maken. Door de zuidoostelijke stroming is de lucht aardig uitgedroogd en de echte vochtadvectie komt er pas laat vrijdag vlak voor het koufront.

Er zijn met andere woorden nogal wat factoren die de kansen om zwaar onweer verminderen. Op deze termijn kan het plaatje nog in gunstige zin evolueren. Een optie is ook dat er vooral hoogteonweer (boven de CAP) ontstaat over NW FR en dit onweer wordt dan snel geadvecteerd naar het westen van België. Een scenario die ook vaak voorkomt en gezien de gekrompen 700 hPa stroming is dat zeker een optie. Zo blijft een groot deel van het land gewoon buiten schot.

Misschien dat het oostelijke deel zijn deel zaterdag dan krijgt met met het tempo dat de thermische vore in deze run evolueert zou het even goed voor Duitsland kunnen zijn, een al even frequent scenario helaas voor de storm spotter van de Lage landen.

Samenvattend kunnen we stellen dat 'de' gunstige configuratie nu nog niet op de kaarten wordt getoond en er nog veel moet gebeuren om het erg gunstig te maken. Voorlopig lijkt de meeste kans op 'klassiek' (hoogte)onweer over het westelijke deel van het land zonder uitgebreide overlast. Daarvoor zijn de dynamische parameters en ook de shear (ook storm relatieve heliciteit) niet overweldigend genoeg (ze zijn ook niet afwezig, dus we houden een slag om de arm).