Na een maand vol kommer en kwel lijkt het me opportuun even kort terug te blikken op de maand december...
Reeds eind november vliegen we er meteen in met temperaturen die 's nachts steeds dieper wegzakken. Meteen is de eerste officiële koudegolf van de winter 2010-2011 geboren. Een koudegolf is een periode waarbij het kwik gedurende minstens 5 nachten niet meer boven nul komt en waarbij ook de maxima gedurende minstens 3 dagen onder het vriespunt blijven. De koudegolf start op 27 november en eindigt pas op 9 december en duurt daarmee 13 dagen. De laagste maximum temperatuur wordt gemeten op 2 december (-4.5°), de laagste minimumtemperatuur haalt -8° (4/12). In totaal worden 5 ijsdagen genoteerd.
Daarna volgt er enkele dagen lichte dooi maar tegen 12 december zakt het kwik weer onvermijdelijk onder het vriespunt en deze keer duurt de koudegolf nog wat langer, nl 16 dagen, tot en met 27 december. De laagste minima worden bereikt op de 18de (-6.4), de laagste maxima op 24 december (-1.1°). In totaal worden 6 ijsdagen genoteerd.
Klimatologisch gezien was december 2010 zeer koud met een gemiddelde etmaaltemperatuur van -0.7 (norm: +3.3°). Het kan echter nog stukken kouder, want bv in 1879 haalde de etmaaltemperatuur slechts -5.6°!
De zon liet zich zoals de afgelopen maanden ook nu weer niet van haar uitbundigste kant zien met slechts 33 zonne-uren tegen 45 normaal.
Door de afwezigheid van een klassieke westelijke stroming was de wind extreem laag, met een gemiddelde windsnelheid van amper 2.8 m/s tegen 4 m/s normaal.
De reden van deze koude maand moeten we natuurlijk zoeken in de algemene configuratie op de weerkaarten. Zowat gans de maand december werden de weerkaarten gekenmerkt door blokkades op de oceaan met maximum anomalie nabij het zuiden van Groenland. bezuiden deze blokkade was de zonale stroming , welke gewoonlijk over onze streken ligt, steeds aanwezig maar enkele 100den km meer naar het zuiden opgeschoven. De actieve neerslagzones trokken dus over Zuid-Europa en het Middellands Zeegebied.
Regelmatig kregen ook wij storingen te verwerken maar vaak trok de koude kant van deze storingen over ons land waardoor de neerslag dan doorgaans als sneeuw viel. Omdat de zachte lucht ons in zo'n configuratie nooit kon bereiken luidde de neerslag deze keer ook geen dooi in, zoals anders zo vaak het geval is.
Onderstaande grafiek geeft het verloop van de NAO aan. Deze index is negatief wanneer de weerkaartconfiguratie als het ware op z'n kop staat (met hoge druk bij IJsland en lage druk bijn de Azoren). Opvallend is dat gans de maand december wordt gekenmerkt door zeer negatieve waarden. Merk op dat de index al van een eind in de herfst laag was...
Onderstaande kaart geeft de gemiddelde situatie weer in een normale decembermaand op 500 hPa. We herkennen hierin een klassieke westcirculatie... De kaart daaronder geeft de situatie weer in december 2010. Meteen zien we deze westcirculatie ook aanwezig, doch vele 100den km teveel naar het zuiden met bovendien een persistent blokkerende hoogterug op de oceaan.
Ook de straalstroop was gemiddeld gezien veel krachtiger dan normaal over de zuidelijke regio's, zoals uit onderstaande kaart blijkt...
Onderstaande grafiek geeft de temperatuur weer in december, met daarbij ook een vergelijk met de normale waarden. Het is vrij duidelijk dat het veel te koud was met slechts een korte rustpauze rond 11 december.
De sneeuw was een hoofdstuk apart. Afgelopen twee winters konden we reeds voorzichtig proeven van wat sneeuwval geeft anno 21ste eeuw in onze samenleving. Menig mensen herinnert zich waarschijnlijk 10 februari 2010, waarbij enkele cm ochtendsneeuw op een maandag kan betekenen met zo'n 950 km file tot gevolg. We hadden toen wel ons lesje geleerd en waren tot het bot gewapend tegen nieuw winteronheid in de winter 2010-2011...niet dus!
Zowel in België, maar ook in Nederland en andere buurlanden wist men wederom geen raad met sneeuwval. Of de sneeuw viel op een bevroren ondergrond en het zout kon z'n werk niet doen (hoe durft de grond bevroren te zijn in de winter?!), of er viel te veel sneeuw zodat het zout opnieuw geen zin had (lees: 5 cm), of er vier uiteindelijk echt veel sneeuw maar het zout was dan al lang op...Enfin, december heeft de westerse maatschappij duidelijk nog maar eens aangetoond dat ze niet klaar is voor echt winterse omstandigheden...ofschoon men zich wel degelijk kan wapenenen tegen dit soort omstandigheden zoals zovele winterse landen bewijzen.
Gelukkig voor de maatschappij dient zich nu even een zachte periode aan met gewone regen..maar oei oei, hopelijk valt er niet té veel regen in combinatie met al dat smeltwater uit de hogere gebieden...want misschien zijn dan onze waterlopen en de te laaggebouwde huizen niet meer bestand tegen nieuw onheil....zucht...!
Daarna volgt er enkele dagen lichte dooi maar tegen 12 december zakt het kwik weer onvermijdelijk onder het vriespunt en deze keer duurt de koudegolf nog wat langer, nl 16 dagen, tot en met 27 december. De laagste minima worden bereikt op de 18de (-6.4), de laagste maxima op 24 december (-1.1°). In totaal worden 6 ijsdagen genoteerd.
Klimatologisch gezien was december 2010 zeer koud met een gemiddelde etmaaltemperatuur van -0.7 (norm: +3.3°). Het kan echter nog stukken kouder, want bv in 1879 haalde de etmaaltemperatuur slechts -5.6°!
De zon liet zich zoals de afgelopen maanden ook nu weer niet van haar uitbundigste kant zien met slechts 33 zonne-uren tegen 45 normaal.
Door de afwezigheid van een klassieke westelijke stroming was de wind extreem laag, met een gemiddelde windsnelheid van amper 2.8 m/s tegen 4 m/s normaal.
De reden van deze koude maand moeten we natuurlijk zoeken in de algemene configuratie op de weerkaarten. Zowat gans de maand december werden de weerkaarten gekenmerkt door blokkades op de oceaan met maximum anomalie nabij het zuiden van Groenland. bezuiden deze blokkade was de zonale stroming , welke gewoonlijk over onze streken ligt, steeds aanwezig maar enkele 100den km meer naar het zuiden opgeschoven. De actieve neerslagzones trokken dus over Zuid-Europa en het Middellands Zeegebied.
Regelmatig kregen ook wij storingen te verwerken maar vaak trok de koude kant van deze storingen over ons land waardoor de neerslag dan doorgaans als sneeuw viel. Omdat de zachte lucht ons in zo'n configuratie nooit kon bereiken luidde de neerslag deze keer ook geen dooi in, zoals anders zo vaak het geval is.
Onderstaande grafiek geeft het verloop van de NAO aan. Deze index is negatief wanneer de weerkaartconfiguratie als het ware op z'n kop staat (met hoge druk bij IJsland en lage druk bijn de Azoren). Opvallend is dat gans de maand december wordt gekenmerkt door zeer negatieve waarden. Merk op dat de index al van een eind in de herfst laag was...
Onderstaande kaart geeft de gemiddelde situatie weer in een normale decembermaand op 500 hPa. We herkennen hierin een klassieke westcirculatie... De kaart daaronder geeft de situatie weer in december 2010. Meteen zien we deze westcirculatie ook aanwezig, doch vele 100den km teveel naar het zuiden met bovendien een persistent blokkerende hoogterug op de oceaan.
Ook de straalstroop was gemiddeld gezien veel krachtiger dan normaal over de zuidelijke regio's, zoals uit onderstaande kaart blijkt...
Onderstaande grafiek geeft de temperatuur weer in december, met daarbij ook een vergelijk met de normale waarden. Het is vrij duidelijk dat het veel te koud was met slechts een korte rustpauze rond 11 december.
De sneeuw was een hoofdstuk apart. Afgelopen twee winters konden we reeds voorzichtig proeven van wat sneeuwval geeft anno 21ste eeuw in onze samenleving. Menig mensen herinnert zich waarschijnlijk 10 februari 2010, waarbij enkele cm ochtendsneeuw op een maandag kan betekenen met zo'n 950 km file tot gevolg. We hadden toen wel ons lesje geleerd en waren tot het bot gewapend tegen nieuw winteronheid in de winter 2010-2011...niet dus!
Zowel in België, maar ook in Nederland en andere buurlanden wist men wederom geen raad met sneeuwval. Of de sneeuw viel op een bevroren ondergrond en het zout kon z'n werk niet doen (hoe durft de grond bevroren te zijn in de winter?!), of er viel te veel sneeuw zodat het zout opnieuw geen zin had (lees: 5 cm), of er vier uiteindelijk echt veel sneeuw maar het zout was dan al lang op...Enfin, december heeft de westerse maatschappij duidelijk nog maar eens aangetoond dat ze niet klaar is voor echt winterse omstandigheden...ofschoon men zich wel degelijk kan wapenenen tegen dit soort omstandigheden zoals zovele winterse landen bewijzen.
Gelukkig voor de maatschappij dient zich nu even een zachte periode aan met gewone regen..maar oei oei, hopelijk valt er niet té veel regen in combinatie met al dat smeltwater uit de hogere gebieden...want misschien zijn dan onze waterlopen en de te laaggebouwde huizen niet meer bestand tegen nieuw onheil....zucht...!