De Russische Beer breekt los!

De weerkaarten vertonen nog steeds een erg nors en woelig weerbeeld over grote delen van Europa en meer en meer komen ook de Lage Landen in het vizier. In die zin dat het voor veel mensen ongemakkelijke weer later deze namiddag start en voorlopig niet meer ophoudt (als we bittere vrieskou beschouwen als ongemakkelijk tenminste).

Voor ik aan de uiteenzetting begin kan ik reeds volgende adviezen geven: zorg voor tegen de kou beschermde buitenkraantjes, antivries in de wagen en ga de komende twee dagen niet op de dijken wandelen als u niet nat wilt zijn...en o ja, verzamel alvast uw warmste winterkledij...

Het begint reeds deze namiddag, avond en nacht wanneer een uitdiepende stormdepressie via het Kanaal over België zal trekken vannacht. Dit gaat gepaard met een striemende regen en vooral tijdens het tweede deel van de nacht tijdelijk veel wind met rukwinden rond 80 km/h. Nabij de Franse grens en over het oosten van het land kunnen lokaal echter pieken optreden rond 90 à 100 km/h en sommige weermodellen gaan zelfs voor iets meer. In Vlaanderen valt er regen maar de achterzijde van de depressie is gevuld met koude koude lucht zodat er in de loop van de nacht en vrijdagochtend smeltende sneeuw kan gaan vallen. Tijdelijk kan het lokaal glad worden. Ten zuiden van Samber en Maas gaat de regen of smeltende sneeuw over in sneeuw en over de Hoge Venen kan er 10-20 cm verse sneeuw vallen en kan er waarschijnlijk vanaf morgen vrijdag geskied worden. 

Bovendien kan er daar vannacht een heuse blizzard woeden met matige tot hevige sneeuwval in combinatie met een harde wind en rukwinden rond 90 km/h.

Vrijdag krijgen we nog striemende winterse buien over ons heen vanaf de Noordzee met vrij veel wind, vooral aan zee. In het kustgebied zijn dan rukwinden mogelijk tot 90 km/h. Door de consistent sterke noordwestenwind in combinatie met het hoogwater is het gevaar op stormtij reëel.

Ook op zaterdag en zondag vallen er nog winterse Noordzeebuien waarbij de neerslag in Vlaanderen vooral als stofhagel of smeltende sneeuw (tijdelijk droge sneeuw bij felle buien) valt. Op zaterdag is de kans op sneeuwcumulatie in Vlaanderen nog onzeker maar op zondag kan de eventuele sneeuw bij buien wel gemakkelijker blijven liggen, zeker in het centrum en oosten van het land. De buienactiviteit is tegen dan wel fors afgenomen. met andere woorden, de sneeuwkansen en vooral sneeuwdekkansen voor het weekend zijn onzeker en vooral zal de verdeling zeer ongelijk zijn over het land verspreid.

Het kwik komt zowel zaterdag als zondag nog uit op zo'n 1 à 2 graden in het binnenland (aan zee door de aanlandige wind zelfs nog 4 graden).

Maandag is dan een overgangsdag waarbij een hogedrukgebied zich geleidelijk ontwikkelt over Polen en de Baltische Zee en uiteindelijk zelfs verbinding maakt met het Russisch semipermanente hogedrukgebied (ook we Russische Beer genoemd). Daarna is het hek van de dam en ontwikkelt zich zowel aan de grond als op hoogte een koudegolf* configuratie. In vakjargon spreken we in dit geval van een High-over-Low blocking met een afgesnoerde hoogtekern benoorden de Lage Landen en een hoogtelaag over het Middellandse Zeegebied. Vaak wordt het hogedrukgebied gezien als belangrijkste factor maar ik durf te zeggen dat in dergelijke blokkades, het hoogtelaag minstens even belangrijk is. Dit enerzijds als contragewicht voor het hogedrukgebieden anderzijds als sturende motor voor de trasportkou

Wanneer we letterlijk de temperatuurswaarden van het Europese weermodel nemen (die in deze net iets meer winters is als het Amerikaanse model) dan kunnen we ons verwachten aan volgende temperaturen (min/max):

di: -10/-2
wo: -8/-3
do: -9/-5
vr: -10/-5
za: -13/-2
zo: -11/-1

Dit zijn de mediaanwaardes van het EPS. De deterministische berekening is nog kouder. Kanttekening bij deze waarden: het weermodel houdt hier waarschijnlijk teveel rekening met een sneeuwdek die er niet of slechts gefragmenteerd zal zijn. Maw, in realiteit zullen de bovenstaande waarden mogelijks te laag zijn ingeschat door het weermodel.

Niettemin is de kans dus op een periode van aaneengesloten ijsdagen en nachten met matige en soms strenge vorst groot.

Wat de neerslagkans betreft tijdens deze koude-inval: deze is klein in die zin dat het waarschijnlijk zo goed als droog blijft met regelmatig veel zon tot zelfs sommige zonnige dagen.

We moeten evenwel rekening houden met een soms matige noordooster waardoor de gevoelstemperatuur zelfs overdag in Vlaanderen soms tegen de -10 graden zal uitkomen, in de Hoge Venen tegen de -18 graden. De hoeveelheid wind en de exacte temperatuur zijn echter nog wat onder voorbehoud dus de gevoelstemperatuur ook!

* Het KMI hanteert als definitie voor koudegolf: 5 opeenvolgende dagen met een Tmin van 0° of lager waarbinnen minstens 3 dagen met Tmax van 0° of lager.