Vooreerst blijf ik verbaasd hoe lang het geduurd heeft voor de Belgische media deze storm hebben opgepikt. Het is duidelijk dat onze media volledig zijn afgestemd op internationale media. Anders gezegd, piepen die van niks, dan de onze ook niet. Nochtans werd het op 6 november en zelfs daarvoor reeds, duidelijk dat de situatie er erg problematisch uitzag voor de Filipijnen. Reeds op 6 november berichtte ik reeds over dit nakend onheil, en ik ben beslist geen duur persagentschap...
Eens duidelijk werd dat het de foute kant op ging, werd men pas echt wakker en het duurde dan ook niet lang, geheel in lijn met de tendens van de laatste jaren, dat men maar meteen alle registers opendraaide en sprak van de "zwaarste tyfoon ooit". Ik moet waarschijnlijk niet meer zeggen over welke kwaliteitskrant het opnieuw gaat...
Uiteraard volgde daarna de al even lachwekkende inschatting van impact door de media, die het eerst hadden over enkele honderden doden. Daarna werden het er duizenden en nu gaat het al om duizenden op in locatie alleen. Het uiteindelijke aantal zal veel hoger liggen helaas. Een zelfde steile curve zagen we eveneens bij de tsunamie in 2004 waar het dodenaantal in het begin ook beschamend laag werd ingeschat. Wat denkt men eigenlijk, een cat5 typhoon, één van de zwaarste sinds de metingen, zal over een gebied zoals de Filipijnen slechts enkele honderden doden veroorzaken? Yeah right...
Soit, de feiten dan aub...
Wel, laat ons eerst benadrukken dat de kracht van een typhoon wordt uitgedrukt met de Saffir-Simpson schaal. Deze gaat van 1 tot 5. Typhoons en orkanen (hurricanes) zijn beide hetzelfde fenomeen maar hebben gewoon een andere naam omdat ze in een ander deel van de wereld voorkomen, namelijk in een gebied van de Stille Oceaan. Maar steeds gaat het dus op 'tropische stormen' die bij ons tot nader orde niet voorkomen. Vanaf een gemiddelde windkracht van 119 km/h (de rukwinden zijn nog hoger) spreken we van een orkaan (of dus typhoon). Vanaf een waarde boven 240 km/h spreekt men van een 'supertyphoon' al is deze benaming niet officieel.
In dit geval bereikte typhoon Haiyan cat5 met een piek in de gemiddelde wind van om en bij de 314 km/h. Dit is dus niet zomaar een nipte cat5 orkaan, dat sowieso al de zwaarste categorie mogelijk is, maar deze storm was meteen een zeer zware cat5 storm. De geschatte rukwinden schommelen rond 360 km/h, in onze streken simpelweg niet in te beelden. De luchtdruk zakte naar waarden rond 895 hPa, extreem laag dus.
Probleem met deze cijfers is dat er twee manieren zijn van wind meten. Wij gebruiken de beaufortschaal en drukken de gemiddelde wind uit op basis van een gemiddelde snelheid over '10 minuten'. De Amerikanen (National Huricane Center/NHC) meten de wind bij de tropische stormen over een tijdspanne van slechts '1 minuut'. Het is niet moeilijk in te zien dat hun waarden hoger zullen zijn dan de onze. De Japanse en Filipijnse meteorologen volgen ons systeem en meten over 10 minuten tijd waardoor er in de media dus twee verschillende windsnelheden opdoken voor dezelfde storm. Maar willen we dus deze storm vergelijken met deze over de Atlantische Oceaan, en dus een vergelijk maken met de Hurricanes, dan volgen we dus best de indeling volgens het NHC, en weerhouden we een piek van 195 mph, hetzij 314 km/h. Deze waarde komt overigens niet van meetstations, maar is gemaakt op basis van satellietdata welke enkel te extrapoleren zijn naar grondniveau over zee. Eens over land worden deze winden wat afgeremd door de wrijving van het landoppervlak waardoor men schat dat aan land er nog waarden werden genoteerd rond 265 km/h. Dit komt overeen met een krappe EF4 tornado. Met dat verschil dan dat deze winden bij een tornado enkel over een strook van enkele 100den meter worden geregistreerd, en het hier over 10tallen kilometer gaat!
Of het de zwaarste orkaan was ooit? Wel, waarschijnlijk niet natuurlijk want deze stormen, woeden al vele miljoenen jaren over onze planeet en het zou straf zijn dat net nu de zwaarste werd gecreëerd. We moeten het daarenboven ook doen met gegevens sinds de komst van de satelliet want daarvoor was er nauwelijks betrouwbare meetdata over zee. Dus veel verder dan een jaar of 50 terug moeten we al niet gaan! De zwaarste ooit is het dus niet, en ook niet de zwaarste sinds de jaren 50 van de vorige eeuw, want maar liefst 3 andere typhoons haalden hogere windsnelheden. Ook niet als we met 'zwaar' bedoelen 'laagste luchtdruk' want ook daarvan bestaan al lagere waarden.
Volgens sommige betrouwbare bronnen (oa. Jeff Master) zou het wel om de zwaarste typhoon zijn die aan land komt. Maar door de beperkte meetreeks en het feit dat zelfs in deze beperkte reeks zwaardere stormen voorkomen, is het beslist onjuist dat het om de zwaarste storm ooit ging!
De impact op de mens wordt echter niet zozeer in directe zin door de wind veroorzaakt, maar vooral door vloedgolven en zware regenval. Zeker in deze regio van de wereld met leefomstandigheden die soms danig afwijken dan de onze, zorgt regen en bijhorende overstromingen en modderstromen, soms voor erg veel slachtoffers. Ook de vloedgolven, opgestuwd door de wind en extreem lage luchtdruk in het oog van de storm, zorgen vaak voor enorm veel doden (zie tsunamie 2004). De vloedgolf hier was waarschijnlijk 6m hoog, wat uiteraard enorm is.
Het was dit jaar reeds de 5de supertyphoon en 13de typhoon over Stille Oceaan, waarbij moe worden opgemerkt dat er relatief meer tropische stormen voorkomen in dit gebied van de wereld welke de kracht van een typhoon/orkaan bereiken dan bv over de Atlantische Oceaan. De satellietbeelden toonden net voor het aan land gaan van Haiyan een bijna symmetrische vorm van de storm met een bijna perfect rond wolkenvrij oog. Zelden bereiken tropische stormen dergelijke perfecte karakteristieken. Door de eigen beweging van zo'n storm (in dit geval van oost naar west) worden de zwaarste winden opgetekend aan de noordflank van het oog.
Een animatie van de storm is hieronder weergegeven...
Soit, de feiten dan aub...
In dit geval bereikte typhoon Haiyan cat5 met een piek in de gemiddelde wind van om en bij de 314 km/h. Dit is dus niet zomaar een nipte cat5 orkaan, dat sowieso al de zwaarste categorie mogelijk is, maar deze storm was meteen een zeer zware cat5 storm. De geschatte rukwinden schommelen rond 360 km/h, in onze streken simpelweg niet in te beelden. De luchtdruk zakte naar waarden rond 895 hPa, extreem laag dus.
Probleem met deze cijfers is dat er twee manieren zijn van wind meten. Wij gebruiken de beaufortschaal en drukken de gemiddelde wind uit op basis van een gemiddelde snelheid over '10 minuten'. De Amerikanen (National Huricane Center/NHC) meten de wind bij de tropische stormen over een tijdspanne van slechts '1 minuut'. Het is niet moeilijk in te zien dat hun waarden hoger zullen zijn dan de onze. De Japanse en Filipijnse meteorologen volgen ons systeem en meten over 10 minuten tijd waardoor er in de media dus twee verschillende windsnelheden opdoken voor dezelfde storm. Maar willen we dus deze storm vergelijken met deze over de Atlantische Oceaan, en dus een vergelijk maken met de Hurricanes, dan volgen we dus best de indeling volgens het NHC, en weerhouden we een piek van 195 mph, hetzij 314 km/h. Deze waarde komt overigens niet van meetstations, maar is gemaakt op basis van satellietdata welke enkel te extrapoleren zijn naar grondniveau over zee. Eens over land worden deze winden wat afgeremd door de wrijving van het landoppervlak waardoor men schat dat aan land er nog waarden werden genoteerd rond 265 km/h. Dit komt overeen met een krappe EF4 tornado. Met dat verschil dan dat deze winden bij een tornado enkel over een strook van enkele 100den meter worden geregistreerd, en het hier over 10tallen kilometer gaat!
Of het de zwaarste orkaan was ooit? Wel, waarschijnlijk niet natuurlijk want deze stormen, woeden al vele miljoenen jaren over onze planeet en het zou straf zijn dat net nu de zwaarste werd gecreëerd. We moeten het daarenboven ook doen met gegevens sinds de komst van de satelliet want daarvoor was er nauwelijks betrouwbare meetdata over zee. Dus veel verder dan een jaar of 50 terug moeten we al niet gaan! De zwaarste ooit is het dus niet, en ook niet de zwaarste sinds de jaren 50 van de vorige eeuw, want maar liefst 3 andere typhoons haalden hogere windsnelheden. Ook niet als we met 'zwaar' bedoelen 'laagste luchtdruk' want ook daarvan bestaan al lagere waarden.Volgens sommige betrouwbare bronnen (oa. Jeff Master) zou het wel om de zwaarste typhoon zijn die aan land komt. Maar door de beperkte meetreeks en het feit dat zelfs in deze beperkte reeks zwaardere stormen voorkomen, is het beslist onjuist dat het om de zwaarste storm ooit ging!
De impact op de mens wordt echter niet zozeer in directe zin door de wind veroorzaakt, maar vooral door vloedgolven en zware regenval. Zeker in deze regio van de wereld met leefomstandigheden die soms danig afwijken dan de onze, zorgt regen en bijhorende overstromingen en modderstromen, soms voor erg veel slachtoffers. Ook de vloedgolven, opgestuwd door de wind en extreem lage luchtdruk in het oog van de storm, zorgen vaak voor enorm veel doden (zie tsunamie 2004). De vloedgolf hier was waarschijnlijk 6m hoog, wat uiteraard enorm is.
Een animatie van de storm is hieronder weergegeven...
